Elektrikte yeni düzenleme, 1 Şubat’tan itibaren yürürlüğe giriyor. Son Kaynak Tedarik Tarifesi'ne göre, buzdolabı, çamaşır makinesi gibi elektrikli cihazları sık kullanan ve yıllık 5,000 kWh’in üzerinde tüketim yapan kullanıcıların faturaları iki katına çıkacak. Uzmanlar, bu değişikliğin bir zam olmadığını, ancak yüksek elektrik tüketenlerin sübvansiyon imkanlarından yararlanamayacağını belirtiyor.
Elektrik tüketiminde yeni dönem başlıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK), Resmi Gazetede geçen yıl kasım ayında yayımlanan, 1 Şubat 2025’te devreye girmesi beklenen Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) ile devletin bugüne kadar vatandaşlar için yıllık 100 milyon kilovatsaate (kWh) kadar elektrik tüketimine sağladığı sübvansiyon 5,000 (kWh) düşüyor. Yani, lükse kaçarak çok fazla enerji harcayanlar ile temel ihtiyacı için kullananlar ayrılacak.
Böylelikle yıllık 5,000 (kWh) üzerinde elektrik kullananlar ile bu miktarın altında enerji harcayanlar için iki farklı fiyatlama yapılacak. Boğaz’da, villada oturup fazla elektrik kullananlar veya buzdolabı, çamaşır makinesi, ütü, kurutma makinesi, araç şarjı gibi elektrikli araçları her gün çalıştırıp yıllık 5,000 kilovat saatin (kWh) ve aylık yaklaşık 1,200 liranın üzerinde elektrik enerjisi harcayan konut aboneleri artık bir üst piyasadaki serbest piyasa tarifesinden fiyatlanacak. Yani, çok tüketenler artık gerçek maliyet üzerinden elektrik faturası ödeyecek. Bu da faturalarda 2-2,5 kat artış getirecek.
1,2 milyon mesken abonesi etkilenebilir
SKTT ile 1 Şubat’tan itibaren sanayi ve ticarethaneler için de sübvansiyon yıllık 1 milyon kWh’tan 15.000 kWh’e düşecek. Tarımsal faaliyet değişmeyerek yıllık 100 milyon kWh’da kalacak. Yine konut abonelerinde 5,000 kWh altında tüketimi olanlar düzenlemeden etkilenmeyecek ve sübvanse fiyattan faturalanacak. Uzmanlar, “Bu bir zam değil, ancak çok tüketenin sübvansiyon şansı kalmayacak.
Yeni düzenlemeyle artık, ‘ne kadar kullanırsam kullanayım elektrik ucuz’ dönemi artık kapandı” değerlendirmesi yaptı. Elektrikte yeni dönemin yüzde 3 elektrik abonesini etkilemesi bekleniyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, daha önce SKTT’ye yönelik yaptığı açıklamalarda, Türkiye’de 40 milyon mesken abonesi bulunduğunu, bunun yüzde 3’ü, yani 1,2 milyon abonenin etkilenebileceğini belirterek, “Desteği gerçekten ihtiyaç sahibi insanlara yapmamız gerekiyor” demişti.
"Bu bir zam değil, çok tüketene sübvansiyon yok"
Enerji Ticareti Derneği (ETD) Başkanı Vekili Mustafa Karahan, Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) ile yeni bir dönemin başladığına işaret ederek, şunları söyledi: “Aylık elektrik faturası 1,000-1,200 liranın üzerinde olanlar artık sübvanse tarifeden faydalanamayacak. Ortalama olarak faturalarında bu limiti geçenler ‘Serbest Tüketici’ işletmeler gibi ‘Elektrik Tedarik’ firmaları ile pazarlık yaparak elektriklerini tedarik erebilecekler. Tüketiciler anlaşmalarını istedikleri lisanslı tedarik şirketleri ile yapabilecekler. Çünkü artık bu tüketiciler de serbest tüketici konumundalar ancak bu hakkını kullanmayanlar da büyük bir olasılıkla bölgelerindeki mevcut perakende şirketinden teklif alacaklardır.
Ancak bu teklifler artık tarife bazlı değil, büyük ihtimalle sabit ya da spot fiyata endeksli olacaktır. Spot fiyatlar ise EPİAŞ’ta yayımlanan piyasa takas fiyatı (PTF) basit ortalaması ile belirlenen bir fiyattır ve EPDK tarafından tavanı belirlidir. Mevcut tavan MWs (Megawatt/ saat) için 3,000 TL’dir. Mevcut ortalamalar uzunca bir süredir bu tavan fiyatın altında seyretmektedir. Şu sıralar bir MW/Saat elektirk fiyatı ortalama 2,500 TL civarlarında seyrediyor.”
“Ne kadar kullansam da elektrik ucuz” dönemi kapandı
SKTT ile orta ölçekli ve tüketimi daha düşük hanelerin etkilenmesini beklemediğini dile getiren Karahan, şu değerlendirmelerde bulundu: “Artık bazı segmentteki tüketiciler için ‘Ne kadar kullanırsam kullanayım nasıl olsa elektrik ucuz’ dönemi kapandı. Ancak küçük tüketiciler, yani elektrik tüketim faturası 1,000 (Bin) TL altındakiler bu değişiklikten etkilenmeyecekler ve sübvanse tarifelerden faydalanmaya devam edecekler. Bu uygulama esasen bir zam değildir. Mesela, dört kişilik bir ailede çamaşır makinesi, kurutma makinesi, bulaşık makinesini gibi her türlü elektrikli ekipmanlar sıkça kullanıyorsa ve faturası bu limiti aşıyorsa SKTT sınırının üzerine çıkacaktır. Yani, evi büyük, elektrik tüketimi fazla, elektrikli aletleri fazla kullananlar bu limiti geçebilir. Orta ölçekli bir evde yaşayan bir ailenin bu sınırı çok fazla geçmesini beklemem.”
"Yüksek enerji tüketimi olan haneleri etkileyecektir"
Ennag Kurucusu Erman Toprak, yeni düzenlemeyle elektrik sübvansiyonlarının yıllık 5.000 kWh ile sınırlandırıldığını belirterek, “Türkiye geneli için 100 milyon kWh’a kadar olan destek, artık 5,000 kWh iniyor. Bu, 5,000 kWh üzerindeki tüketimlerde gerçek piyasa fiyatlarının ödeneceği anlamına geliyor. Özellikle enerji tüketimi yüksek olan haneler için elektrik maliyetlerini önemli ölçüde artıracaktır. Yıllık 5,000 kWh elektrik tüketin ortalama bir ev, ayda 1,295 lira elektrik faturası ödüyor. Ancak bu yeni düzenlemeyle tüketimini 5,000 kWh’in altına çekemeyen hanelerin, enerji maliyetlerinin iki katına çıkması bekleniyor. Bu değişiklik özellikle yüksek enerji tüketimine sahip haneleri etkilemekte” diye konuştu.
“5,000 kWh altında sübvansiyon sürüyor”
Söz konusu düzenleme ile iki farklı fiyatlama olacağını, daha fazla elektrik enerjisi kullananların gerçek maliyeti üzerinden elektrik kullanacağına işaret eden Erman Toprak, “Yine tüm Türkiye için 5,000 kWh altı için devlet sübvansiyonu devam ediyor” diye konuştu. Bu değişikliği bir zorluk olarak görmek yerine, fırsatlar üzerinden değerlendirmek gerektiğini dile getiren Toprak, “Bizim bakış açımıza göre bu artış, temiz enerjiye geçişi hızlandırmak adına bir katalizor gorevi görecektir” değerlendirmesi yaptı.
Depolamalı güneş enerjisi sistemlerinin en sürdürülebilir çözümlerin başında geldiğini söyleyen Toprak, “Bu sistemler, enerji maliyetlerini azaltarak kullanıcıların 5.000 kWh sınırının altında kalmasını sağlayacak. Güneş enerjisiyle kendi elektriğini üreten ve depolayan bireyler, enerji fiyatlarındaki dalgalanmalardan etkilenmeden maliyetlerini uzun vadede kontrol altına alabilecektir” dedi.
“Çok tüketimde gerçek maliyet yansıtılacak”
Enerji Ticareti Derneği (ETD) Başkanı Bilal Tuğrul Kaya, Son Kaynak Tedarik Tarifesi’nin (SKTT), Şubat 2025 itibariyle başlamasının beklendiğine işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Elektrikte sübvanse edilen bir tarife vardı. Aylık ortalama 1.200 liranın üzerinde elektrik tüketimi olanları etkiliyor, bu faturanın altında kalanlar etkilenmeyecek. Aşanlar ise serbest piyasadaki elektrik fiyatlarını yansıtan bir tarife ile faturalandırılacak. Aşan kesim için faturalar da yaklaşık 2 katına yakın olacaktır. Bu oran da ciddi bir sübvansiyon sağlandığını gösteriyor” dedi. Serbest piyasanın ise alıcı ile satıcılar arasında elektik fiyatlarının belirlendiği bir piyasa olduğunu söyleyen Kaya, “Beklenen taleple onu karşılayacak arzın kesiştiği bir fiyat, bu piyasada belirleniyor” diye konuştu.
