Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, sosyal medya tanıtımlarını yakından inceleyerek, geçen yıl 5, bu yılın ilk yarısında ise 11 influencer'a toplamda 6 milyon 388 bin 802 lira para cezası verilmesine karar verdi. Kurul, sosyal medya platformları üzerinden gerçekleştirilen reklamları detaylı bir şekilde analiz etti.
Reklamların Denetimi Artıyor
Mevzuatta "sosyal medya etkileyicisi" olarak tanımlanan influencer'ların faaliyetlerinin denetimi amacıyla, Reklam Özdenetim Kurulu görevlendirildi. Bu çerçevede, Sosyal Medya Reklamlarının Yapay Zeka ile Taranması Projesi, Mart 2022'de hayata geçirildi. Projenin uygulanmaya başlamasıyla birlikte, influencer paylaşımlarının reklam olup olmadığını açıkça belirtmeme oranı %57'den %11'e kadar düşürüldü.
Tüketici Farkındalığı Artıyor
Kurulun çalışmaları sonucu, tüketicilerin sosyal medya reklamlarına olan farkındalığı artmış durumda. Bu da ilgili başvuruların sayısında belirgin bir artışa yol açtı. Uzmanlar, tüketici şikayetlerini inceleyerek, başvuru şartlarını sağlayanları değerlendirmeye aldı ve mevzuata aykırı durumlarda gerekli idari yaptırımları uyguladı.
50 Sosyal Medya Hesabına Yaptırım Uygulandı
Kurul, bu yılın ilk 6 ayında influencer'lara 39 durdurma cezası, 11 durdurma ve idari para cezası uyguladı. Durdurma cezası ile, mevzuata aykırı reklamların düzeltilmesi veya kaldırılması talep edildi. Bu yaptırımların belirlenmesinde, paylaşımın haksızlık içeriği, tekrar durumu, takipçi sayısının büyüklüğü ve influencer'ın elde ettiği menfaatler gibi unsurlar göz önünde bulunduruldu.
Cezalar Artıyor
Geçen yıl mevzuata aykırı reklam yapan bir influencer'a uygulanan idari para cezası 347 bin 128 lira iken, bu tutar 2024'te 550 bin 59 liraya yükseltildi. 2023 yılında toplam 77 sosyal medya hesabına idari yaptırım uygulanırken, bu sayı 2024'ün ilk yarısında 50'ye ulaştı. Influencer'ların yaptığı paylaşımlarda, reklam olduğu açıkça belirtilmeyen ya da örtülü tanıtım yapılan durumlarda idari yaptırımlar devreye sokuldu.
Bununla birlikte, bazı paylaşımlarda sağlık beyanları, klinik ve hastane gibi sağlık hizmetlerine yönlendirme, yasaklı ürünlerin tanıtımı, kozmetik ürünlerin yanıltıcı ifadelerle tanıtılması gibi nedenlerle de çeşitli influencer'lara cezalar verildi.
